Moved Permanently

Röportaj; Fatoş TEKBAŞ

İş insanı Bilal Nadir Gök Adanus Plastik firması yatırımlarına devam ediyor. Adana’da gerçekleştirilen REWA Anatolia Fuarı’na katılan Adanus Plastik, geri dönüşüm ve sürdürülebilir üretim alanındaki çözümlerini tanıttı. Yatırımlarına devam eden Adanus Firması, bölgede varlığını htiriyor. Dünya trendlerini takip ediyor ve yılda 15 geri dönüşüm fuarlarına katılıyor. Amerika, Avrupa ve Asya kıtasında mekik dokuyor. Adanus işletmesinde 300 kişi çalıştırırken, aynı zamanda gençlere iş imkanı sağlıyor, eğitiyor ve sektörün gelişmesinde büyük rol oynuyor. 

Adana’nın parlayan yıldızı. Başarılı iş insanı Bilal Nadir Gök. Mütevazi. İşinde kılı kırk yarıyor, yenilikleri takip ediyor. AR-GE çalışmalarına önem veriyor. Dijital, yazılım, yapay zeka’yı da Adanus olarak yakından takip ediyor. Tek derdi var. İş insanı Bilal Nadir Gök; “Geri dönüşümde söz sahibiyiz. Adana neden Avrupa’dan “çöp diye adlandırılan” “ambalaj atığı ithal” ediyor, diyorlar. 
Çünkü ayrıştırmayı bilmiyoruz. Eğitim şart. Atıklarımızı ayrıştırıp ayrı yerlere koymuyoruz, hepsini aynı yere koyuyoruz ve çöp oluyor. Ayrıştırılmış atık kalitedir, değerdir, madendir. Halkımız bu konuda aydınlatılmalı, dünyayı kurtarmanın tek çaresi, geri dönüşüme önem vermek, plastik, kağıt, cam, ve diğer ürünler ciddi anlamda ayrıştırmalı ve bizde o zaman Avrupa'dan ambalaj atığı ithal etmeyiz" diye konuşuyor. 

 
DORUK; “Bize Firmanızı anlatır mısınız? Ne yapıyorsunuz? 

GÖK; Adanus olarak kırk yıldır sektördeyiz. Geri dönüşüm diye başladığımız yirmi birinci yüz yıl dönüşüm son çağ artık. Çevre bilincinin artmasıyla beraber, geri dönüşüm sektörü tüm endüstrinin ana ham maddesini oluşturmaya başladı. Çünkü orijinalden üretilen ürünler, on birim enerji tüketiyorsa, geri dönüştürülmüş ürünler bir birim tüketiliyor. Dolayısıyla 10/1 oranında daha az karbon ayak izi oluyor, bir taraftan da doğada kaybolmayan ambalaj atıkları… Özellikle doğayı temizlemiş oluyoruz. Bu sektörde anaç firmamız olması münasebetiyle AR-GE birimimizin Makine üretim ve teknolojik yenilik yapmada kuvvetli olmamızdan dolayıy, sektörde endüstri üretiminde bu plastik ürünün üretiminde ciddi anlamda makinelerin geliştirilmesi ciddi katkı sağlıyoruz. 

DORUK; Bildiğim kadarıyla sizde kıskançlık yok ve bazı firmaların oluşmasına destek verdiniz?

GÖK; Rızkı veren Allah’tır. Bu fuarda birçok firma var, hepsiyle diyalog halindeyiz. Bugün Adana'da kendini kanıtlamış firmalar var. Feydaş Makinanın kurucusu Rahmetli  Fehmi ustayla ilk, bu makinelerin yapımında beraber çalıştık. Onlara yol verdik, şöyle yaptık, böyle yaptık. Çünkü makinesi uygulayıcıyla beraber ortak çalıştık! 
Bu sektörde biz ilklerdeniz. Bizim desteklediğimiz, teşvik ettiğimiz çok kişi bu sektörde ekmek yiyor istihdam sağlıyor. Bizden yetişen çalışanlarımız artık buralarda çalışıyorlar. Onlara verdiğimiz desteklerle de bu konuda ciddi anlamda şu an fuardalar. 

Bu bizi sevindiriyor. Makinacılar bizlerin üretimde yaşadığımız aksaklıkları görerek yeni yapılacak makinalarda bizden aldığı destek ve yol göstericiliğimiz ile makineler gelişti. Bizde geçen yıl organize sanayi içerisinde AR-GE'ye en çok yatırım yapan ikinci firma olduk. Elhamdülillah inancımızdan dolayı Müslüman olarak bir günü, diğer güne eşit olan ziyandandır hadisi düsturu ile çalışmaktayız. 
DORUK; Firmanız depremde de önemli rol oynadı, şimdi nerelere ihracat yapıyorsunuz? Maşallah okul gibisiniz?

GÖK; Şunu özellikle söyleyeyim geri dönüşüm sektöründe çöp torbası ve tek kullanımlık ürünler yaparak Türkiye'de ihraç eden ilk firmayız. Biraz evvel ifade ettiğim gibi çalışmakla gayretle mükellefiz. Veren Allah'tır. Yani çalışmak gayrete aşıktır. 
Benim orası okul gibi, mesleği bizde öğreniyorlar, bu sektörde çoğu bizden yetişmedir. Bunların hepsi ayağının üzerinde duruyorlar. Hepsiyle de iletişim kuruyorum. İş yapıyoruz, paslaşıyoruz. Adana fuarının kurulmasında ve bu yıl bu fuarlara en çok biz destek veriyoruz. Geçen yıl da yüz yetmiş metrekare kareyle katıldık. Bu sene yüz bir metrekare kare kareyle en büyük standı olan bir firmayız. 

DORUK; Neden attığın başkenti Adana? Ve fuar Adana’da yapılıyor.

GÖK; Biz Akdeniz ülkesiyiz, güneyliyiz. Kışları ılık ve ılıman, yazları ise sıcak geçiyor. Bizim burası iklim bakımından müsait olması münasebetiyle altyapı çalışmalarımızın olması sebebiyle Adana öncülük yapıyor. 
Bir sektörün Türkiye'de en çok üretim yapan yer Adana ise, fuarın Adana'da olmasını istiyoruz. Türkiye’de atıkların başşehri Adana’dır. 
Kısaca başkenti Adana ise, atık sektörünün dünya lideri Çin birinci, Almanya ikinci, üçüncü Türkiye' diyoruz. Ama Türkiye’nin atık başkenti de Adana’dır. Altını rahatlıkla çizelim geri dönüşümün başkenti Adana’dır.  

DORUK; Ham maddeyi Avrupa’dan alıyorsunuz, bu sistem size kazandırıyor mu? Sürekli fuarlardasınız…
GÖK; İthalat yaptığımız malzemeyi minimum üçe, dörde katlıyoruz. Beş katına kadar katma değer katarak bu ürünü ihraç ediyoruz. Bunun arasındaki katma değerler işin niteliğine göre değişiyor, katkı malzemeleri, koli palet, nakliye, makina, işçilik,vergi gibi onlarca yan sektörleri destekliyor ve ülkemizde kalıyor oluşan katma değer.
Biz makinelere ciddi yatırım yaptık. 

Bu konuda da gerek Üniversitelerle işbirliği ile KOSGEB'de, gerekse Tubitak'ta çalışmalar yaparak özel yaptığımız projeler, makinelerimiz var. Bunlarla ilgili aldığımız destekler var. Ve bu konuda da aldığımız başarıları da Türkiye'de 2020 ve 2021 yılında Türkiye'de en hızlı büyüyen 32 firmayız. İki yıl üst üste kazanıyor ve verimini artırıyor. Şöyle bir özelliğimiz var. 
Marka bilinirliğimizin getirdiği prestiji korumak ve yeni yeni pazarlara ulaşmak için bütün fuarlarda katılmaya çalışıyoruz. Şu an yıllık, on beş fuara katılıyoruz. Bunun dört tanesi Türkiye'de. On bir tanesi ülke dışında.  
Güney Amerika'dan, Kuzey Amerika'ya, Avrupa'dan Uzak Doğu'ya kadar üretim yapıp ihracat yapan bir firmayız. Bununla ilgili de zaten diğer firmalarımıza bizleri örnek alarak aynı şekilde kendilerini epeyce geliştirdiler buda ülkemiz ve sektörümüz adına kaliteyi oldukça yükseltti. Şunu özellikle ifade ediyorum. 
Yukarda üstü kapalı açıklamada bulunmuştum. Açıklayayım. 
Boşta gezen gençlerimiz var, Sofulu'daki mahallelili gençler de, okumayan gençleri toplayarak bunlara çok özel eğitimler verdik. Bunlar işi bizden öğrendiler, ustalık derecesine kadar geldiler. Adanus’tan yetişen genç çalışanlarımız her birini, ustaların yanına vererek bunları geliştirdik. Bunların çoğu artık işletme sahibi ve diğer firmalarda ustalık yöneticilik yapıyorlar. Bazı arkadaşlar bana biraz da takılıyorlar. “Hepsinden çok yavruluyorsun” diyorlar. Diyorum ki ben verimliyim siz verimli değilseniz ben ne yapayım!
Şimdi özellikle ifade edeyim. Okullarda başarılı gençlere dikkat çekerek geri dönüşümün ne olduğunu anlatıyorum, katma değerli nasıl çöp ettiğimizi anlatmaya çalışıyorum. 

DORUK; Şu çöp konusunu biraz açıklar mısınız? 

GÖK; Kalitesiz çöp demeyelim. Atıklarımızı çöp yapıyoruz. Şöyle ifade edeyim. Özellikle bizim mutfaklarımızda benim bir ifadem var. Maden bizim mutfağımızda, atıklarımızı ayrırarak tasnif ettiğimizde hepsi ayrı ayrı değerdir. 
Plastik, kağıt, şişe gibi atıkları bunun üzerine yemekleri de dökerseniz çöp olur. Ama ayrıştırırsanız, geri dönüşümü olur ve içinden katma değer çıkar. Ayrışan atıklar çöp değildir . Her biri  değerdir. Doğada yüzde doksan dokuz saflıkta hiçbir maden yoktur. Ama mutfağımız da altın değerinde madenler var. Tükettiğimiz gıda, veya başka şeyler ayrıştığında geri dönüşüm mükemmel olur ve para eder, değeri böyle ortaya çıkar. 
Tek başına ayırdığın zaman yüzde doksan dokuzda maden... Binları bir araya “organik” ürünlerini karıştırdığımız zaman çöptür. Dolayısıyla mutfağın organik attığı gübre, enerji üretiminde kullanılır. Diğerleri zaten madendir kullanılır. Şu an tekstilden otomotive, beyaz eşyadan mobilyaya her sektörde geri dönüşümlü ürün kullanmayan hiçbir endüstri ihracat yapamayacak. 
Çünkü yeşil mutabakatla karbon ayak izinden dolayı her sektör geri dönüştürülmüş hammadde kullanmak zorundadır. 
Doğayı kim temizliyorsa, kim karbon ayak izini daha az oluşturuyorsa onun ürünü satılacak. Bu da geri dönüştürülmüş ham maddeyle mümkündür. 

DORUK; Siz aynı zamanda insana da yatırım yapıyorsunuz?

GÖK; Bunun yanında farkındalığını arttırmaya çalışıyoruz. Kızım okulun kodlama biriminde, ama ben Adana'da yüz elli sınıf yaptım. Bu konuda dediğim ya sermaye insandır. Bugün çağımızın en önemli silahı ne? Artık yazılım. İHA'yı yapıyoruz. Yazılımı bize ait değilse çalışmaz değil mi yani? Yazılımla başarıyordu. Onun için bu konuda insana yatırım yapmadan ürettiğimiz katma değerleri faydalı işlere yönlendirmede, eğitime destek olmak bizim önceliğimiz. Bunlara elimizden geldiği kadar faydalı olmaya çalışıyoruz. Onun için mücadele de durmak yok, yola devam ediyoruz. Hani devlette çalışan orada çalışan, emekli olan ama sanayicinin iş adamının emeklisi olmaz. Ülkemiz için katma değer üretmeye devam ediyoruz. 

DORUK; Şanslısınız, Emine Erdoğan’da geri dönüşüm ve atıkla ciddi anlamda ilgileniyor. 
 
GÖK; Emine Erdoğan Hanımefendi bu sektör ve ülkemiz için hatta dünya için bir şans. Ekonomi de doğada her şey kıttır der.  Açılımı.
İhtiyaçların kaynaklardan fazla olması durumuna iktisatta “kıtlık” diyoruz. Kıtlık için tüm iktisadi problemlerin merkezidir dersek yanılmış olmayız. O halde Geri dönüşümü sağlayarak kıt olan kaynaklarımıza destek oluyoruz. 
İstihdam sağlıyoruz. Yurt dışına da ihraç ediyoruz. 

DORUK; İşletmenizin adı neden Adanus, bilmeyenler için soruyorum?

GÖK; Adana'da bu sektörde en çok ihracat yapan firma…Adana'nın tarihi ismi, işiyle şehriyle anlaşılıyor. Yani Adana kullanımı çok fazla olduğu için farkındalık olur diye Adanus ismini koyduk.  Ama tabii aynı sektörlerde de yine adımızı kullananlar çok. Adana'nın ismini ön plana çıkmasını arzu ediyoruz. Farkındalığımız önemli olsun. Bunun yanında birkaç tane daha fabrikamız var. Üç tane şirketimiz var, ama ana fabrikamız, ana işletmemizin adı bu.

DORUK; Bizde her şey çöp oluyor, bu görev kimlere düşüyor. Bilinçlenmek lazım? 

GÖK; Belediyelere bu görev düşüyor. Toplumlar fertlerden oluşur. Fertler istedikçe bunu kamu da yapar. Belediyeler de yapar. Herkes yapar. Öncelikle vatandaşın bilinçlenmesi lazım. Devletin zorlamasıyla değil, vatandaşın bu işi benimsemesiyle olur. Şimdi normal şartlarda getir diyoruz, getiriyorlar yiyoruz. Götür diyorlar götürüyorlar. Her şeyi hayatı rahat istiyoruz. Yaşamımızda rahat ediyorsak, bir dünyamız için bir tehdit oluşturuyorsa, doğayı, çevreyi korumamız lazım. Bununla ilgili insanlarımız kendi atıklarını ciddi şekilde ayrıştırmalı. Tabii belediyelere büyük iş düşüyor. Kaynağında ayrıştırılmış şekilde almalı. Mevzuat açısından sıkıntı yok. Yönetmelik açısından sıkıntı yok. Yeni bir bina yapıldığı zaman cam atık, plastik atık, kağıt atık veya organik atıklar için yer yapma mecburiyetleri var ve yapılıyor. Ama vatandaş bilinçli olmadıktan sonra yüz tane yapsan, cezayla da bu işin önüne geçilmez. İnsanlar istemeli. Bu işi benimsemeli. Eğitim şart. Örnek vermek gerekirse, Avrupa'da tuvalet kağıtları geri dönüşümdür. Peçeteler beyazlatılmamış. Şu an yavaş yavaş Türkiye'ye doğru da bu yürümeye başladı. Yani bir geçtiğimiz ürünlerde, kullandığımız ürünlerde, geri dönüşümlü ürün olmasını tercih edeceğiz. Yaşarken de doğayı korumayı öğreneceğiz.

DORUK; Son kez, açık açık, neden Avrupa’dan çöp alıyorsunuz? 

GÖK; Öncelikle Çöp değil Ambalaj atığı alıyoruz. Yukarda nedenlerini saydım. Ben yurt dışından gavura para vererek buraya getirmeye sevdalısı değilim. Kendi ülkemdeki atıkların sınıflandırılır sa kontamine (yani yabancı maddelerin bir yüzeye bulaşması) olmazsa, organik atıklarla ben daha çok içerideki hurdamı geri dönüştürürüm. Katma değerim ülkemde kalır. 

En büyük sorunumuz çöplerin ayrıştırılmaması. Ayrıştırılıp atık haline getirilmesi. Evet, ana temamız bu. Satın aldığımız ürünlerin fiyattan ziyade, ürünün geri dönüşümlü olanı tercih ettiğimiz zaman, dolayısıyla sektöre daha çok hizmet etmiş olacağız. Bunun farkındalığını arttırmış olacağız. Yaşlı dünyamız biraz daha yaşanır hale, ömrünü uzatmış olacağız. Doğayı korumalıyız, kaynaklarımız tükeniyor, ihtiyaçlarımız artıyor. Geri dönüşüm şart. Bu her alanda olmalıdır.

Doruk; Son hedefiniz nedir?
GÖK; Hedegimiz sıfır atık, israftan kaçınmayı ve atığın önlenmesini, azaltılmasını, yeniden kullanılmasını ve geri dönüştürül mesi, gayreti içinhdeyiz. Doğayı korumamız elzemdir.